Tóndæmi úr bókinni Talandinn lesin af Dr. Valdísi

Saga um æfintýraför tveggja töfratappa sem fara uppí munna fólks og kíkja á raddböndin. Það geta þeir auðveldlega af því að þeir geta stækkað og minnkað eins og þeir vilja. Munnurinn reynist hin mesta hættuslóð þar sem er að finna tennur, góm, tungu, úf að ekki sé talað um kokið þar sem hægt er að detta niður í lungu eða maga.

Töfratöppunum er sérstaklega hugleikið að vita hvers vegna raddir kvenna, karla og barna hljóma mismunandi. Þess vegna láta þeir sig hanga i úfnum til að geta séð niður á raddböndin. Þannig uppgötva þeir t.d. að hæsi í strák er vegna raddbandahnúts sem trúlega myndaðist af því að strákurinn öskraði svo mikið að raddböndin þoldu það ekki og skemmdust. Við fylgjumst með pælingum tappanna hvernig óþarfa hávaði, sem bæði kemur frá umhverfi en ekki síst frá okkur sjálfum getur verið skaðlegur bæði fyrir rödd og heyrn.

En hvað er til bóta?
Í kennsluleiðbeiningabók sem fylgir sögubókinni koma tillögur um umræðuefni þar sem hægt er að fá bæði börn og fullorðna til að leggjast á eitt með að finna út úr því hvernig hægt er draga úr hávaðanum í kringum okkur og ekki síst venja okkur sjálf af því að gera hávaða.
Þar eru líka leiðbeiningar um hlutverk talfæra ekki síst við myndun talhljóða. Börnin eru þannig leidd í gegnum vangaveltur um hvernig og til hvers við erum að nota varir, tennur, tungu, kjálka.

Staðreyndin er sú að:

• Hávaði er skaðvaldur sem skaðar sál og líkama.
• Mældur erilshávaði í námsumhverfi barna hefur farið langt yfir þau mörk sem fullorðnir setja sér til að geta stundað einbeitingarvinnu og átt í samræðum.
• Ef börn geta ekki hlustað sér til gagns vegna hávaða í skólaumhverfi þá er hvorki hægt að ætlast til hlustunarlöngunar, námsárangurs né að börn nái að þroska með sér mál – ekki síst ef þau eru allan sinn málþroskaaldur á leikskólum.
• Kaupendur fá aðgang að læstu efni: Sjá nánar